Op 11 juni was Drakepit goed vertegenwoordigd op het Waldorffestival in Driebergen.
Barbara en Marijoke hebben heel wat gesprekken gevoerd om enthousiasme te creëren voor het mooie vak van gastouder zijn.
Het was een prachtige dag waar we zeer welkom waren op de Vrije School Vuurvogel in Driebergen
Super georganiseerd door Eveline Clignett en haar team.
Heel veel dank daarvoor en hopelijk tot volgend jaar!
In een vorige Nieuwsbrief werd het Kamosjboek al aangekondigd. Nu is het zover en verkrijgbaar met een bijpassende boekenlegger!
Dit hardcover voorleesboek bevat 111 pagina’s met 30 kabouterverhalen en is voorzien van 44 kleurrijke pastelkrijtillustraties.
Het geeft een kijkje in het kleinste kabouterwereldje dat bestaat ‘Nano’ en beschrijft het leven van Kamosj (betekenis ‘vriend’), een levenslustig en ondernemend kaboutertje, een echte robbedoes. Veel belevenissen zijn voor kinderen heel herkenbaar, maar nemen hen ook mee in de fantasiewereld, met in elk verhaal een gezonde opbouw in spanning en altijd een goede afloop. Dat geeft vertrouwen en is zeker van belang in de tijd waarin we nu leven met veel onzekerheden, waar de kinderen ongetwijfeld iets van meekrijgen.
Hieronder een fragment uit het verhaal: Kamosj en het herfstfeest:
…Op een andere plek zijn een heleboel herfstbladeren verzameld; dat is voor alle kabouterkinderen een leuke plek om te spelen. Ze rennen door de bladeren heen en gooien handenvol blaadjes in de lucht. Het lijkt wel bladerregen! Ondertussen is er van alle takken een grote stapel gemaakt voor het vuur. Iedereen zoekt nog losliggende takken, om de berg van takken nog hoger te maken. Kamosj en Joshka sjouwen zoveel ze kunnen en helpen mee, om een geul om de houtstapel te graven. Ze zijn blij dat het niet regent en het vuur straks lang zal branden. Dan klinkt de trom van muziekmeester Kabar en maakt iedereen een grote kring om de takkenberg heen. De vuurmeester heeft een fakkel en steekt de takken op drie plaatsen aan. Even later hoor je het knetteren en de kabouters zien het vuur groter en groter worden. Ze beginnen te juichen, tot ze kabouter Kabar op zijn luit horen spelen. Dan klinkt hun prachtig herfstlied, op de wijs van ‘Groen is gras’:
”Herfst in ’t bos, blaadjes los, vallen van de bomen.
Lichtjes aan, want wij gaan tussen kronkelbomen.
Door het Warrebos bij het meer gekomen,
zingen, spelen, dansen wij. ’t Herfstfeest maakt ons sterk en blij.
Gaan de winter tegemoet. Lichtje geef ons kracht en moed.”
Hoewel er samenhang is tussen de verhalen, kunnen ze ook apart worden voorgelezen.
De verhalen zijn geschreven voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 7 jaar, maar blijken ook aantrekkelijk te zijn voor andere leeftijden. De kleurrijke illustraties geven goed de sfeer weer die bij de verhalen past en scheppen ruimte voor de fantasie. Geniet ervan!
Verhalen: Joke Bijl-Lindhout, jarenlang werkzaam geweest in het vrijeschool kleuteronderwijs.
Illustraties: Erlinde Bijl, gastouder van de antroposofische Kinderopvang ’t Wilgenroosje.
Het boek is te bestellen via info@kamosj.nl (vergeet niet de j)
Kosten: € 17,50 excl. verzendkosten.
Gewoonten in de opvoeding van het kleine kind,
Cornelis Boogerd
Ieder mens draagt een heel pakket van gewoonten met zich mee. Ook groepen mensen delen na verloop van tijd een aantal gewoonten met elkaar. Dat geldt voor een gezin, een klas met kinderen, of ook voor een heel volk. Meestal denk je niet erg na over je gewoonten. Ze zijn vanzelfsprekend geworden. Wanneer je met kleine kinderen leeft of werkt krijgen die halfbewuste gewoonten nog een andere dimensie…..
Op zaterdag 5 november vind onze jaarlijkse themadag plaats waarvoor we alle gastouders en vraagouders van harte willen uitnodigen. Het thema van de dag gaat over grenzen stellen en opvoeden in tijden van overvloed. We hebben Paulien Bom als spreker uitgenodigd. Velen kennen haar van de “Groeiwijzers” die ze heeft geschreven voor kinderen van 0 tot 1 en voor kinderen van 1 tot 4. En ze heeft recentelijk een boek geschreven over kinderen en grenzen stellen. Ze is een bevlogen spreker, dus het belooft een boeiende dag te worden.
Als u interesse heeft om naar de themadag te komen, reserveer dan alvast 5 november in uw agenda. Eind september / begin oktober zullen we alle gastouders en vraagouders van Drakepit een uitnodiging sturen en dan kunt u zich dan aanmelden voor de dag.
Bent u geen gastouder of vraagouder bij Drakepit, maar wilt u wel graag komen naar de themadag? Stuur dan een mail naar dortebest@drakepit.nl, dan ontvangt u t.z.t. een uitnodiging voor de themadag.
Voor meer informatie kijk hier.
Na de zomervakantie staat al weer de volgende Drakepit netwerkdag gepland. Wij zijn druk bezig met de voorbereidingen en de concrete invulling van de dag die deze keer als thema heeft “Verzorging van je eigen etherkrachten”.
Op de netwerkdag willen we aandacht besteden aan de verzorging van onze eigen etherkrachten. Omdat kinderen in de eerste zeven jaar voor de vorming van hun fysieke lichaam afhankelijk zijn van de etherkrachten van de verzorger, doet het werken met kleine kinderen een enorm beroep op je eigen etherkrachten. Dit kan een uitputting van deze krachten bij jezelf veroorzaken. Het is daarom van groot belang om je eigen etherkrachten zo te verzorgen dat je er in het werk met de kinderen weer uit kunt putten. Hoe dat in zijn werk gaat willen we op deze netwerkdag uit de doeken doen. Je kunt je dus verheugen op een interessante dag met de nodige aandacht voor je eigen etherisch welzijn!
Achtergrond:
De Antroposofie gaat ervan uit dat een mens bestaat uit vier lichamen: Een fysiek lichaam, een Ether- of levenslichaam, een Astraallichaam en en Ik-lichaam.
De ontwikkeling van deze lichamen vindt opbouwend en na elkaar plaats in periodes van ongeveer 7 jaar. De tijd die een kind nodig heeft om tot een volwassen mens te ontwikkelen omvat 4 periodes van ongeveer 7 jaar. Belangrijk daarbij is dat elk wezensdeel al wel bij de geboorte aanwezig is, maar dat het kind de krachten hiervan nog niet nog niet vrij tot zijn beschikking heeft .Elk wezensdeel heeft telkens ongeveer 7 jaar nodig om opgebouwd te worden waarna het vrij en ter beschikking kan het kind kan komen.
In de eerste 7 jaar staat de opbouw van het fysieke lichaam centraal, als deze na 7 jaar voltooid is, komen de krachten vrij die zorgen dat het levenslichaam opgebouwd worden, in de derde 7 jaar wordt met de krachten van het levenslichaam het astraal lichaam gevormd en tenslotte komt in de laatste 7 jaar de IK- kracht vrij.
Zoals gezegd betekent heeft het jonge kind (0 tot 7 jaar) het levens,- astraal- en ik-lichaam nog niet tot zijn beschikking. Dat betekent een jong kind, dat zich in de eerste 7 jaars periode bevindt, voor de functies van deze hogere wezensdelen, afhankelijk is van de verzorger en dan is het zo dat de pedagogische hoofdwet in werking treedt. Deze luidt dat een verzorger altijd werkt vanuit de krachten die een wezensdeel hoger liggen dat die waarin het kind zich bevindt. In het geval van het kind in de eerste 7 jaars periode betekent dat dat de verzorger met name werkt vanuit de krachten van het levens- of etherlichaam. Deze wordt zoals gezegd gekenmerkt door het ritmisch stromende, de gewoontes en rituelen.
Op de netwerkdag willen we met elkaar onderzoeken welke invloed dit werken vanuit de etherkracht en heeft op ons eigen welzijn en hoe we dat welzijn het beste kunnen verzorgen.
Handige website met teksten en noten van veel Vrije School liederen
Bij Drakepit zien we het spelen van kinderen als het onderzoeken van het leven en van zichzelf. Obstakels kunnen dienen als leermoment. Kinderen worden dan ook uitgenodigd zo veel mogelijk zelf te proberen, om zo hun eigen kunnen en hun grenzen te ontdekken. Het is echter zo dat de gastouder de verantwoordelijkheid heeft om daar waar het kind de consequentie van een risico (nog) niet goed kan inschatten, het kind te beschermen tegen dit risico.
Daarom dient iedere gastouder bepaalde maatregelen te nemen om een veilige omgeving te creëren waarbinnen genoeg ruimte tot ontdekken overblijft. Bovendien is iedere gastouder verplicht een calamiteitenplan op te stellen.
Wij ondersteunen de gastouders bij het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen en het opstellen van een calamiteitenplan. Zij kunnen bij ons terecht voor tips en adviezen. Jaarlijks vindt een risico-inventarisatie en evaluatie plaats voor veiligheid en hoe te handelen bij calamiteiten. Daartoe bezoeken wij elke opvangwoning minimaal één keer per jaar. Na tussentijdse veranderingen op het gebied van verbouw of inrichting van de ruimtes moet de risico-inventarisatie opnieuw worden uitgevoerd. Dit is ook het geval wanneer het aantal op te vangen kinderen of de leeftijdsopbouw van de groep opmerkelijk verandert. De eerste risico-inventarisatie vindt plaats voordat de opvang via Drakepit van start gaat. De risico-inventarisatie wordt in de opvangwoning uitgevoerd door – of in aanwezigheid van – een medewerker van Drakepit. Deze inventarisatie is in te zien door de vraagouders.
Voor de risico-inventarisatie en evaluatie maken we gebruik van de methode “Veiligheidsmanagement” van de Stichting Consument en Veiligheid.
Ziekte wordt gezien als een sterker makend proces mits een kind voldoende weerstand op kan bouwen om ziekte te overwinnen. Als er meerdere kinderen bij elkaar komen, is de kans op ziek worden door besmetting in het begin wat groter. Kinderen die een beetje ziek zijn of zich niet lekker voelen kunnen in de regel wel naar de gastouder toe komen. Wordt een kind echt ziek, dan is het voor het kind prettiger en beter om rustig thuis te zijn. Ook m.b.t. hygiëne zoeken we bij Drakepit naar een goede balans. Uitersten, zowel een voortdurende onhygiënische situatie als een overdreven klinische omgeving, ontnemen een kind de kans om zijn immuunsysteem te versterken. Elk kind verschilt hierin in qua gevoeligheid. Daarom is het enorm belangrijk elk kind goed waar te nemen.
Wij ondersteunen de gastouders bij het treffen van de nodige maatregelen om gezondheid en hygiëne te bevorderen. Zij kunnen bij ons terecht voor tips en adviezen. Jaarlijks vindt een risico-inventarisatie en evaluatie plaats voor gezondheid en hygiëne. Daartoe bezoeken wij elke opvangwoning minimaal één keer per jaar. De eerste risico-inventarisatie vindt plaats voordat de opvang via Drakepit van start gaat. De risico-inventarisatie wordt in de opvangwoning uitgevoerd door – of in aanwezigheid van – een medewerker van Drakepit. Deze inventarisatie is in te zien door de vraagouders. Voor de risico-inventarisatie en evaluatie maken we gebruik van de methode “Gezondheidsmanagement” van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid.
Bij het vermoeden van kindermishandeling hanteren we het landelijke voorbeeldprotocol voor gastouderbureaus dat door verschillende kinderopvang-brancheverenigingen is opgesteld. Dit protocol gaat in op de aanpak van kindermishandeling en is afgeleid van het Protocol ‘Vermoeden kindermishandeling’ van JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding, Preventie Kindermishandeling Haaglanden.
De gastouders van Drakepit bieden kleinschalige, professionele kinderopvang. Met een warme veilige, huiselijke omgeving, continuïteit, individuele aandacht en een goede relatie tussen gastouder en kind willen ze bijdragen aan een veilige hechting en vertrouwen in de wereld, waardoor een kind optimale ontwikkelingskansen krijgt. De gastouders treden de kinderen op respectvolle wijze tegemoet, waarbij ze een gelijkwaardige mens tot mens relatie kunnen ervaren. Het is ons inziens van groot belang dat kinderen in hun eigenheid worden gezien en dat de ontwikkeling van die eigenheid wordt ondersteund. We laten ons hierbij inspireren door het antroposofische mens- en wereldbeeld van de Oostenrijkse filosoof Rudolf Steiner (1862- 1925). Hij benadrukt het belang van de ontwikkeling van de eigen individualiteit in de kindertijd binnen een sociale context. Deze eigenheid vormt als het ware de basis van de hele menselijke biografie. Zo zijn kind-zijn en mens-worden onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook de pedagogen Henning Köhler, Janus Korzack en de zienswijze van de Reggio Emilia pedagogiek, evenals de ´cultuur van het hart´ – benoemd door Bernard Lievegoed en beschreven in het werk van Jelle van der Meulen – vormen belangrijke inspiratiebronnen.
De antroposofie gaat er van uit dat de weg naar volwassenheid in verschillende fasen van ontwikkeling wordt afgelegd.
Deze fasen nemen ongeveer 7 jaar in beslag en na elke fase van ontwikkeling krijgt het kind nieuwe vaardigheden tot zijn beschikking. Het krijgt als het ware toegang tot vermogens waarvoor hij eerder de sleutel nog niet in bezit had.
Daaruit volgt dat de benadering van de opvoeder in de verschillende fasen ook anders moet zijn.
Gaat het in de eerste 7 jaar met name om het baas worden in eigen lichaam, de levensprocessen en de motoriek, staat in de tweede 7 jaar de verzorging van de ziel centraal. Terwijl in de fase tussen 14 en 21 jaar het leren kennen van het eigen IK voor op staat.
Zo ontwikkelt het kind zich uiteindelijk naar de volwassenheid, het moment waarop hij zijn eigen opvoeder wordt.
Uitgaand van onze pedagogische visie geven we invulling aan de wettelijk vereiste taken:
De gastouders van Drakepit bieden kinderen emotionele veiligheid door:
De gastouders van Drakepit streven ernaar een leefklimaat te scheppen dat hoort bij een warm liefdevol gezin. De kinderen worden op een positieve manier benaderd, de gastouders werken vanuit een gevoel van eerbied en respect voor de mensen, dieren en dingen om ons heen.
Samen verzorgen gastouder en kinderen het huis en de tuin en maken ze het mooi en gezellig. Kinderen worden in hun eigenheid geaccepteerd en krijgen ruimte om zelf op ontdekkingsreis te gaan. Belangrijke momenten van warmte en contact zijn de tijden waarop een kind verzorgd wordt: bij het verschonen van de luier, naar bedje brengen, aankleden. Door het samenzijn tot fijne momenten te maken beleeft men plezier aan de dag. Behulpzaam zijn en rekening houden met elkaar is belangrijk bij onze gastouders. De gastouders proberen het goede voorbeeld te geven en waar nodig de kinderen hiermee te helpen.
Om kinderen vertrouwd te maken met het leven en de dingen die daarbij horen, worden ze uitgenodigd mee te helpen met de activiteiten als broodbakken, afwassen, kleertjes wassen en de vloer vegen. Zij kunnen net als thuis alles nabootsen, om zich zo het leven eigen te maken.
Het is van belang dat kinderen in deze periode ervaren dat het leven goed is. Eén van de voorwaarden hiervoor is een dagritme waarin een duidelijke structuur is aangebracht. Het terugkeren van dagelijkse dingen vormt een houvast voor de kinderen; ze merken dat de dag verloopt zoals ze dit gewend zijn, waardoor ze kunnen ontspannen en hun krachten kunnen aanwenden voor hun eigen ontwikkeling. Dit zorgt voor een basaal gevoel van veiligheid. Vanuit deze visie markeren gastouders van Drakepit de vaste momenten van de dag, zoals eet– en slaaptijden, met terugkerende zangspelletjes en spreuken. De structuur van de dag kenmerkt zich door momenten van activiteit afgewisseld met momenten van rust. Genoeg slaap is onontbeerlijk. Om alle opgedane indrukken te verwerken en zo uit te rusten dat er weer wat nieuws geleerd kan worden. Dit ritmische voltrekken van de dag is voorwaarde voor een gezonde ontwikkeling.
Ook het afscheid nemen is makkelijker als het volgens een vast ritueel gaat. Kinderen herkennen deze momenten zodat ze weten wat er staat te gebeuren, dat geeft veiligheid en vertrouwen. Rituelen verzorgen de stroom van de dag, deze flow zorgt dat een mens goed gedijt.
Rituelen door het jaar heen nemen ook een belangrijke plaats in. De gastouders geven de kinderen besef van het jaarritme mee door het verzorgen van een seizoenstafel en het samen beleven en vieren van de seizoenen en de bijbehorende jaarfeesten. Dit worden zo herkenbare periodes met eigen rituelen.
Jaarfeesten, zoals Pasen, Pinksteren, Sint Jan, het Michaëlsfeest, Sint Maarten, Advent, Sinterklaas en Kerstmis brengen ritme in het jaar en zijn leidraad voor activiteiten met de kinderen. Door het meebeleven van het ritme van de jaarfeesten krijgt het jaar contour; het is niet slechts het voortschrijden van de tijd maar een beweging die het jaar zin en inhoud geeft. Ieder jaarfeest en de tijd eromheen heeft zijn eigen karakter en vaak is de voorbereiding van een jaarfeest nog belangrijker dan het feest zelf.
Belangrijke voorwaarde voor het creëren van emotionele veiligheid voor de kinderen is ons inziens bovendien de bereidheid van de gastouders tot scholing en zelfreflectie en voor ons is dit een essentieel onderdeel van professionaliteit.
Het steunt kinderen in hun emotionele veiligheid als ze ervaren dat de volwassenen die hen begeleiden zicht hebben op hun eigen schaduwkanten, dat ze ook bereid zijn deze te erkennen en aan het werk willen om er verbetering aan te brengen. Daarom vraagt
Drakepit aan haar gastouders in intervisiegroepen meerdere keren per jaar met collega gastouders het eigen gedrag onder de loep te nemen.
Gastouders van Drakepit begeleiden kinderen in de ontwikkeling van persoonlijke en sociale competenties
De antroposofie is een belangrijke inspiratiebron hoe er bij Drakepit naar kinderen gekeken wordt. Wat is een mens en in het bijzonder een kind eigenlijk? Hoe en waardoor ontwikkelt hij zich? De mens wordt gezien als een lichamelijk wezen, maar tegelijkertijd – anders dan een dier – ook als individueel geestelijk wezen. Het kind komt niet als een onbeschreven blad op aarde, wat je naar believen kunt kneden en vormen. Het brengt vanuit zijn
geestelijk wezen bepaalde talenten en motieven mee, die het met behulp van de ziel en zijn lichamelijk wezen kan ontwikkelen en realiseren (voor meer informatie hierover zie de literatuuropgave).
In de periode van 0 tot 6 à 7 jaar staat de lichamelijke ontwikkeling van het kind centraal; de groei en de motoriek. Door veel te spelen en te bewegen, door een regelmatige dag-indeling en door liedjes en een opgewekte sfeer wordt het kind ‘baas in eigen lichaam’.
Het fysieke lichaam vormt de basis voor het tot bloei komen van de eigen individualiteit, waarmee een kind later zijn of haar waardevolle bijdrage tot de wereld kan leveren. De gastouders van Drakepit scheppen uitnodigende voorwaarden voor deze fysieke ontwikkeling. Er is voldoende ruimte om binnen en buiten te bewegen en kinderen kunnen in een huiselijke sfeer op ontdekkingstocht gaan.
Kleine kinderen leven met volle overgave in de hen omringende wereld. Zij gaan nog helemaal op in hun zintuiglijke indrukken. Een heel klein kindje is bijna één en al zintuig en staat open voor de wereld en alles wat zich daar afspeelt. Onze gastouders zijn zich bewust van deze openheid en van het feit dat kleine kinderen nog geen bescherming hebben tegen allerlei prikkels. Daarom wordt er bijzondere aandacht besteed aan de omgeving waarin het kleine kind vertoeft. Inrichting en speelgoed worden zorgvuldig gekozen; natuurlijke materialen, kleuren en geluiden zijn van groot belang. Voor bekleding en beddengoed wordt vaak gekozen voor katoen, zijde en wol. Ook de poppen zijn van zachte wol. Het speelgoed is voornamelijk van hout.
De kleuren die gebruikt worden zijn zacht en rustig van tint. Van schreeuwende kleuren kunnen kinderen overprikkeld en dus onrustig raken. De slaapruimtes zijn rustig zodat de zintuigen zo min mogelijk worden aangesproken om de overgang naar het slapen eenvoudig te maken. Met audio/visuele apparatuur wordt met terughoudendheid omgegaan. Op het gebied van voeding kiezen onze gastouders voor kwaliteit. Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van biologische producten waar geen kunstmatige stoffen aan zijn toegevoegd. Ook wordt het suikergebruik beperkt omdat suiker in smaak overheerst; we geven de voorkeur aan honing of ahornsiroop als zoetstof.
Drakepit wil kinderen graag de ruimte bieden hun eigen creativiteit te ontdekken. Het speelgoed dat wordt aangeboden dient altijd ruimte te laten voor een eigen invulling.
Neutraal gekleurde blokken kunnen het ene moment een auto zijn, het volgende moment een huis. Een pop waarvan de gezichtsuitdrukking niet heel duidelijk is laat ruimte voor de eigen emotie van een kind.
Zo zijn er lappen die kunnen dienen als prinsessenjurken, maar ook een hut kunnen vormen als hij over tafel gelegd wordt. Met de kinderen die daar aan toe zijn, wordt geknutseld met materiaal uit de natuur dat aansluit bij het seizoen. Ook kan er worden geschilderd of getekend, waarbij ‘het doen’ en niet ‘het resultaat’ centraal staat. Er wordt echter wel met respect omgesprongen met de creaties van de kinderen.
Het is belangrijk dat kinderen opgroeien in een situatie waarin de voorwaarden geschapen worden voor een gezonde ontwikkeling. Naast deze hierboven beschreven voorwaarden m.b.t. ruimte en materiaal, is de gastouder zelf de belangrijkste voorwaarde voor de ontwikkeling van het kind. Door wie deze gastouder is, wat zij (hij) doet en hoe deze het kind benadert. De leeftijd van 0-7 jaar is de periode waar onze gastouders het meest mee te maken hebben. Deze fase kenmerkt zich voornamelijk door nabootsing. Kinderen leren de wereld kennen door datgene wat ze ontmoeten zelf na te doen; dat maakt het belang van het bewustzijn over het eigen handelen voor een gastouder groot. De gastouder heeft hier immers een duidelijke voorbeeldfunctie.
Kinderen geven zelf het tempo van hun ontwikkeling aan. Gastouders proberen hier op in te spelen door goed waar te nemen wat de kinderen aan materiaal of hulp nodig hebben en dit aan te bieden. Om tot inzicht te komen wat een kind nodig heeft om zijn ontwikkeling stromend te houden, is ‘objectieve waarneming’ een belangrijk element. Het onderscheid tussen de behoefte aan veiligheid (van bijvoorbeeld een terugkerend spel) om van hieruit zelf-
vertrouwen op te bouwen voor een nieuw te nemen stap, versus het gevangen zitten in bepaalde spelpatronen, is soms moeilijk te maken. Toch is het van groot belang dergelijke verschillen te herkennen omdat het om een totaal ander aanbod vraagt van spel of activiteit. Daar waar hardnekkige eenzijdigheden ontstaan en gastouders ervaren dat een kind vast zit in een bepaalde patroon zullen ze in overleg met de ouders proberen het kind te helpen weer een goede balans te vinden.
Bij Drakepit willen we met respect omgaan met het eigene wat zich in een kind wil ontwikkelen. Opvoeding vanuit dit respect vraagt een open en beweeglijke houding, zo vrij mogelijk van vastgeroeste ideeën over ‘hoe het moet’. Deze houding leidt tot een opvoeding, die het kind voornamelijk uitdagingen en kansen biedt, mits er duidelijke structuren en grenzen zijn. Onze gastouders willen de kinderen bezien met een bevestigende, niet veroordelende blik en vinden het belangrijk de kinderen positief te benaderen. Negatief gedrag wordt niet als zodanig gezien en hoeft dus ook niet bestraft te worden; kinderen zijn de wereld immers nog aan het ontdekken. Wel laten gastouders zien dat we gewend zijn sommige dingen anders te doen. Bij kleinere kinderen is het vaak voldoende ze met een liedje of i.d. af te leiden, bij oudere kinderen probeert de gastouder de consequentie van het getoonde gedrag te laten zien en voelen. Er is echter een duidelijke grens, die ontstaat als de veiligheid van het kind zelf of die van een ander kind in het geding is. Ook is er in basis geen twijfel over het feit dat de gastouder voortdurend de regie heeft over wat er gebeurt.
De kleinschaligheid van de groep maakt het mogelijk elk kind heel individueel te benaderen om zo te kunnen bieden wat er nodig is. En de kleinschaligheid maakt ook dat de kinderen niet alleen met de gastouder, maar ook onderling een echte relatie op kunnen bouwen. Net als in een gezin zijn ze als het ware tot elkaar veroordeeld en leren ze met de ander rekening te houden en op een verantwoorde manier ruimte voor zich zelf te in te nemen. Ook het feit dat de groepen meestal vertikaal samengesteld zijn (kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar) doet een beroep op het vermogen van de kinderen om rekening te houden met elkaars behoeften en mogelijkheden, en te accepteren dat hierdoor ook grenzen ontstaan. Daarnaast kunnen de jongere kinderen van de oudere kinderen leren, worden ze door hen geholpen en is het voor de oudere kinderen soms een verademing even in de wereld van het heel kleine kind te mogen verblijven.
Gastouder van Drakepit dragen normen en waarden over door:
Belangrijker dan het aanleren van normen en waarden is het voorleven hiervan. Het gedrag en de morele kwaliteit van de gastouder is van essentieel belang. Als de omgeving ‘goed’ is, zal het identificatieproces optimaal op gang komen. De drang tot nabootsing die elke peuter en kleuter eigen is, werkt ook hier positief uit op het kind.
Kleine kinderen hebben nog geen moreel besef. Ze denken vanuit zich zelf en hun inlevingsvermogen is nog niet ontwikkeld. Hun gedrag is daarom per definitie niet goed of slecht, ze proberen gewoon dingen uit, geleid door hun eigen waarnemingen en gevoelens. Hier moet in hun leefomgeving, dus ook bij de opvang, ruimte en respect voor zijn. Langzamerhand kan het kind leren dat zijn handelen consequenties heeft voor anderen en dat de ruimte die het kind voor zich zelf opeist de ruimte voor iemand anders kan beperken. Vanuit dit besef kan het kind met behulp van de gastouder leren rekening te houden met een ander en wordt de zin van regels en afspraken begrijpelijk.
Normen en waarde moeten gerelateerd worden aan de leeftijd van een kind. Psychologe Ingeborg Bosch schrijft: “Een tweejarige heeft bijvoorbeeld sterk de behoefte uitdrukking te geven aan haar individualiteit en een duidelijk onderscheid te maken tussen wat wel en niet van haar is. Ze wil haar speelgoed niet met anderen delen. Als de opvoeders in staat zijn deze behoefte van het kind te respecteren, zal het kind uiteindelijk meer inlevingsvermogen ontwikkelen dat nodig is om echt vanuit zichzelf met anderen te delen. Deze vaardigheid manifesteert zich van nature meestal als kinderen ongeveer zes jaar zijn. Hoeveel kinderen mogen in onze samenleving tot hun zesde jaar ‘egoïstisch’ zijn?” Uiteraard moet er gedeeld worden in de groep kinderen en moet elk kind leren rekening te houden met de anderen kinderen. Maar dit kan ook doordat de gastouder duidelijke grenzen stelt en af en toe rustig ingrijpt zonder het kind al te moralistisch te corrigeren. En tenslotte moeten normen en waarden gerelateerd worden aan het individuele kind. Waar het ene kind juist moet leren om zich wat in te houden, zou het andere kind gestimuleerd moeten worden om vaker de ruimte te nemen en op de voorgrond te treden. Deze visie op de overdracht van normen en waarden vraagt van de gastouder nog al wat: Aan de ene kant is het van belang dat de gastouder een duidelijk en consistent systeem van normen en waarden heeft. Alleen dan kan ze het herkenbare morele gedrag vertonen dat kinderen de kans op nabootsen geeft.
Aan de andere kant mag dit systeem van normen en waarden de gastouder niet belemmeren om steeds weer met frisse blik te kijken welke normen en waarden bij het individuele kind en zijn ontwikkelingsfase passen en hoe deze in elke specifieke situatie kunnen worden toegepast.
Ook is het belangrijk de achtergrond en de cultuur van het kind te kennen en te begrijpen, en ook hier is het vanzelfsprekend zo dat er respect is voor het anderszijn van de ander.
Wij werken samen met gastouders die onze pedagogische visie delen en die, vanuit innerlijke motivatie, ernaar streven onze richtlijnen iedere dag in praktijk te brengen. Door samen met de gastouders een ontwikkel- en leergemeenschap te vormen willen we de geest die achter deze pedagogische visie staat levend houden en regelmatig opnieuw stilstaan bij de vraag wat deze richtlijnen praktisch van de gastouder vragen. Door samen te reflecteren, elkaar tips en adviezen te geven en elkaar ondersteuning te bieden in elk haar ontwikkeling, willen we de gastouders helpen om de grote persoonlijke uitdaging die dit pedagogisch beleid met zich meebrengt aan te gaan. Nieuwe gastouders bij Drakepit leggen we in een intakegesprek onze pedagogische visie zo goed mogelijk uit en we nodigen hen uit om bij alle vragen contact met ons op te nemen. Bovendien proberen we nieuwkomers aan ervaren gastouders van Drakepit in de buurt te koppelen om ook zo een laagdrempelig netwerk voor ‘overdracht van knowhow’ te faciliteren.
Uiteraard nemen we ook ons toeziende functie waar. In het contract tussen Drakepit en een gastouder verplicht de gastouder zich kinderen op basis van de hierboven geformuleerde pedagogische visie op te vangen en te begeleiden. Bij minimaal twee huisbezoeken per jaar komt naast de risico-inventarisatie ook de naleving van de pedagogische richtlijnen aan de orde. Minimaal één keer per jaar neemt Drakepit mondeling contact met de vraagouders op om de opvang van de gastouder te evalueren.
Drakepit kiest er voor om met goede beroepskrachten te werken die de competenties in huis hebben van een gespecialiseerd pedagogische medewerker.
Dat betekent dat een gastouder :
Een Drakepit kinderopvang biedt in basis opvang aan kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar, daarnaast behoort buitenschoolse opvang tot de mogelijkheden.
Het aantal kinderen dat een gastouder wettelijk mag opvangen is afhankelijk van hun leeftijd. Eigen kinderen tot 10 jaar tellen ook mee als zij aanwezig zijn tijdens de opvang. Zijn zij op die momenten bij een andere gastmoeder, in een kindercentrum of op school, dan tellen zij niet mee. Vriendjes die tijdens de opvang aanwezig zijn, tellen wel mee.
Het maximum kinderen dat tegelijk aanwezig mag zijn, is:
Als gastouderbureau maken we met iedere gastouder individuele afspraken over het aantal kinderen die opgevangen kunnen worden en de samenstelling van de groep qua leeftijd.
Factoren die hierbij een rol spelen zijn:
De opvang vindt in principe plaats in de woning van de gastouder. De tuin maakt tevens onderdeel uit van de opvangomgeving. Er moet zowel binnen als buiten voldoende ruimte zijn voor de opvangkinderen en de eigen kinderen van de gastouder, om te spelen, sjouwen en stoeien. Wanneer er geen tuin aanwezig is, zal de gastouder alternatieven moeten aanbieden.
Drakepit-gastouders willen kinderopvang bieden op een huiselijke plek die voor kinderen begrijpelijk is. Er wordt ruimte gemaakt voor de kinderen, maar het blijft ook juist duidelijk herkenbaar het woonhuis van de gastouder met een huiskamer, een keuken en slaapkamers. De kamer waar de kinderen meestal verblijven is kindvriendelijk en veilig ingericht en nodigt uit tot spelen. Er zijn verschillenden plekjes om te spelen, een tafel om aan te knutselen en te tekenen en een rustige plek om zich terug te kunnen trekken en bijvoorbeeld om een boekje te lezen.
Als zeer kleine kinderen opgevangen worden is het belangrijk dat er een veilige plek is waar ze rustig beschermd kunnen liggen, rollen, zitten of spelen. Ook de keuken is onderdeel van de opvangomgeving. Uiteraard gelden hier bijzondere veiligheidsmaatregelen. Met name de wat oudere kinderen kunnen hier onder toezicht assisteren bij het klaarmaken van de maaltijden en het bakken van brood en koekjes. Er is een aparte slaapruimte, waar kinderen veilig en rustig kunnen slapen. Wettelijk is dit alleen voor kinderen verplicht die jonger zijn dan 1,5 jaar. Drakepit gastouders hebben standaard een aparte slaapruimte, in iedere geval als er kinderen opgevangen worden die nog niet naar school gaan. Voor de inrichting wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van natuurlijke materialen en zachte, rustige kleuren. De locatie waar de kinderen worden opgevangen is altijd en volledig rookvrij. Dit geldt niet alleen voor de ruimtes waar de kinderen zijn, maar voor het hele huis. Er moeten voldoende werkende rookmelders zijn.
Opvang bij vraagouders thuis Kinderen kunnen ook in hun eigen huis door een gastouder opgevangen worden. De gastouder komt dan op de opvangdagen naar het huis waar het kind / de kinderen wonen.
Aantallen kinderen en leeftijdsgrenzen zijn hetzelfde als wanneer de opvang in het huis van de gastouder plaats zou vinden. En het ouderlijke huis moet bovendien ook aan de wettelijke veiligheidseisen voor gastouderopvang voldoen.
Gastouders mogen kinderen op meer locaties opvangen. Dat betekent dat ze kinderen van verschillende vraagouders in hun ouderlijke huis mogen opvangen en/of dat ze kinderen deels in hun eigen huis of bij vraagouders mogen opvangen.
Wanneer een gastouder vier of meer kinderen opvangt, inclusief de eigen kinderen, moet een achterwacht beschikbaar zijn. Deze achterwacht is telefonisch bereikbaar tijdens de opvangtijden en kan binnen 15 minuten aanwezig zijn op de opvanglocatie. De achterwacht moet 18 jaar of ouder zijn, maar heeft geen diploma of VOG nodig.
Het is mogelijk om ter vervanging van de gastouder gebruik te maken van een invalgastouder. Deze dient geregistreerd te zijn bij Drakepit en is derhalve in het bezit van een diploma SPW2, een EHBO certificaat voor kinderen en een VOG.
Bij Drakepit zien we het spelen van kinderen als het onderzoeken van het leven en van zichzelf. Obstakels kunnen dienen als leermoment. Kinderen worden dan ook uitgenodigd zo veel mogelijk zelf te proberen, om zo hun eigen kunnen en hun grenzen te ontdekken. Het is echter zo dat de gastouder de verantwoordelijkheid heeft om daar waar het kind de consequentie van een risico (nog) niet goed kan inschatten, het kind te beschermen tegen dit risico.
Daarom dient iedere gastouder bepaalde maatregelen te nemen om een veilige omgeving te creëren waarbinnen genoeg ruimte tot ontdekken overblijft. Bovendien is iedere gastouder verplicht een calamiteitenplan op te stellen.
Wij ondersteunen de gastouders bij het treffen van de nodige veiligheidsmaatregelen en het opstellen van een calamiteitenplan. Zij kunnen bij ons terecht voor tips en adviezen. Jaarlijks vindt een risico-inventarisatie en evaluatie plaats voor veiligheid en hoe te handelen bij calamiteiten. Daartoe bezoeken wij elke opvangwoning minimaal één keer per jaar. Na tussentijdse veranderingen op het gebied van verbouw of inrichting van de ruimtes moet de risico-inventarisatie opnieuw worden uitgevoerd. Dit is ook het geval wanneer het aantal op te vangen kinderen of de leeftijdsopbouw van de groep opmerkelijk verandert. De eerste risico-inventarisatie vindt plaats voordat de opvang via Drakepit van start gaat. De risico-inventarisatie wordt in de opvangwoning uitgevoerd door – of in aanwezigheid van – een medewerker van Drakepit. Deze inventarisatie is in te zien door de vraagouders.
Voor de risico-inventarisatie en evaluatie maken we gebruik van de methode “Veiligheidsmanagement” van de Stichting Consument en Veiligheid.
Ziekte wordt gezien als een sterker makend proces mits een kind voldoende weerstand op kan bouwen om ziekte te overwinnen. Als er meerdere kinderen bij elkaar komen, is de kans op ziek worden door besmetting in het begin wat groter. Kinderen die een beetje ziek zijn of zich niet lekker voelen kunnen in de regel wel naar de gastouder toe komen. Wordt een kind echt ziek, dan is het voor het kind prettiger en beter om rustig thuis te zijn. Ook m.b.t. hygiëne zoeken we bij Drakepit naar een goede balans. Uitersten, zowel een voortdurende onhygiënische situatie als een overdreven klinische omgeving, ontnemen een kind de kans om zijn immuunsysteem te versterken. Elk kind verschilt hierin in qua gevoeligheid. Daarom is het enorm belangrijk elk kind goed waar te nemen.
Wij ondersteunen de gastouders bij het treffen van de nodige maatregelen om gezondheid en hygiëne te bevorderen. Zij kunnen bij ons terecht voor tips en adviezen. Jaarlijks vindt een risico-inventarisatie en evaluatie plaats voor gezondheid en hygiëne. Daartoe bezoeken wij elke opvangwoning minimaal één keer per jaar. De eerste risico-inventarisatie vindt plaats voordat de opvang via Drakepit van start gaat. De risico-inventarisatie wordt in de opvangwoning uitgevoerd door – of in aanwezigheid van – een medewerker van Drakepit. Deze inventarisatie is in te zien door de vraagouders. Voor de risico-inventarisatie en evaluatie maken we gebruik van de methode “Gezondheidsmanagement” van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid.
Bij het vermoeden van kindermishandeling hanteren we het landelijke voorbeeldprotocol voor gastouderbureaus dat door verschillende kinderopvang-brancheverenigingen is opgesteld. Dit protocol gaat in op de aanpak van kindermishandeling en is afgeleid van het Protocol ‘Vermoeden kindermishandeling’ van JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding, Preventie Kindermishandeling Haaglanden.
Bij het schrijven van het pedagogisch beleidsplan hebben we gebruik gemaakt van de volgende literatuur:
Een Drakepit kinderopvang biedt in basis opvang aan kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar, daarnaast behoort buitenschoolse opvang tot de mogelijkheden.
Het aantal kinderen dat een gastouder wettelijk mag opvangen is afhankelijk van hun leeftijd. Eigen kinderen tot 10 jaar tellen ook mee als zij aanwezig zijn tijdens de opvang. Zijn zij op die momenten bij een andere gastmoeder, in een kindercentrum of op school, dan tellen zij niet mee. Vriendjes die tijdens de opvang aanwezig zijn, tellen wel mee.
Het maximum kinderen dat tegelijk aanwezig mag zijn, is:
Als gastouderbureau maken we met iedere gastouder individuele afspraken over het aantal kinderen die opgevangen kunnen worden en de samenstelling van de groep qua leeftijd.
Factoren die hierbij een rol spelen zijn:
De opvang vindt in principe plaats in de woning van de gastouder. De tuin maakt tevens onderdeel uit van de opvangomgeving. Er moet zowel binnen als buiten voldoende ruimte zijn voor de opvangkinderen en de eigen kinderen van de gastouder, om te spelen, sjouwen en stoeien. Wanneer er geen tuin aanwezig is, zal de gastouder alternatieven moeten aanbieden.
Drakepit-gastouders willen kinderopvang bieden op een huiselijke plek die voor kinderen begrijpelijk is. Er wordt ruimte gemaakt voor de kinderen, maar het blijft ook juist duidelijk herkenbaar het woonhuis van de gastouder met een huiskamer, een keuken en slaapkamers. De kamer waar de kinderen meestal verblijven is kindvriendelijk en veilig ingericht en nodigt uit tot spelen. Er zijn verschillenden plekjes om te spelen, een tafel om aan te knutselen en te tekenen en een rustige plek om zich terug te kunnen trekken en bijvoorbeeld om een boekje te lezen.
Als zeer kleine kinderen opgevangen worden is het belangrijk dat er een veilige plek is waar ze rustig beschermd kunnen liggen, rollen, zitten of spelen. Ook de keuken is onderdeel van de opvangomgeving. Uiteraard gelden hier bijzondere veiligheidsmaatregelen. Met name de wat oudere kinderen kunnen hier onder toezicht assisteren bij het klaarmaken van de maaltijden en het bakken van brood en koekjes. Er is een aparte slaapruimte, waar kinderen veilig en rustig kunnen slapen. Wettelijk is dit alleen voor kinderen verplicht die jonger zijn dan 1,5 jaar. Drakepit gastouders hebben standaard een aparte slaapruimte, in iedere geval als er kinderen opgevangen worden die nog niet naar school gaan. Voor de inrichting wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van natuurlijke materialen en zachte, rustige kleuren. De locatie waar de kinderen worden opgevangen is altijd en volledig rookvrij. Dit geldt niet alleen voor de ruimtes waar de kinderen zijn, maar voor het hele huis. Er moeten voldoende werkende rookmelders zijn.
Opvang bij vraagouders thuis Kinderen kunnen ook in hun eigen huis door een gastouder opgevangen worden. De gastouder komt dan op de opvangdagen naar het huis waar het kind / de kinderen wonen.
Aantallen kinderen en leeftijdsgrenzen zijn hetzelfde als wanneer de opvang in het huis van de gastouder plaats zou vinden. En het ouderlijke huis moet bovendien ook aan de wettelijke veiligheidseisen voor gastouderopvang voldoen.
Gastouders mogen kinderen op meer locaties opvangen. Dat betekent dat ze kinderen van verschillende vraagouders in hun ouderlijke huis mogen opvangen en/of dat ze kinderen deels in hun eigen huis of bij vraagouders mogen opvangen.
Wanneer een gastouder vier of meer kinderen opvangt, inclusief de eigen kinderen, moet een achterwacht beschikbaar zijn. Deze achterwacht is telefonisch bereikbaar tijdens de opvangtijden en kan binnen 15 minuten aanwezig zijn op de opvanglocatie. De achterwacht moet 18 jaar of ouder zijn, maar heeft geen diploma of VOG nodig.
Het is mogelijk om ter vervanging van de gastouder gebruik te maken van een invalgastouder. Deze dient geregistreerd te zijn bij Drakepit en is derhalve in het bezit van een diploma SPW2, een EHBO certificaat voor kinderen en een VOG.
